Wednesday, April 20, 2011

ZAWHNA KA ZAWT ANG CHE



Zawhna ka zawt ang che. Uluk takin ngaihtuah la min chhang dawn nia. Chhanna rintlak ka beisei a ni, chumi atan chuan i ngaihtuahna fimtak kha hmang ang che. I thiante leh i nupui leh i pasalte ngaihdan leh an pawmdan ka beisei lova, nangma thinlung chhungril atanga chhuak chhanna a ni ka duh ni. Rev Liangkhaia khan a rilru chhungrilah he zawhna hi a pai reng thin a ni ang hlathu hmingin a lo ziak chhuak a. Vawiinah hian he thu hi min zawt nawn a ni.

Ka zawhna chu hei hi - Engtinnge Pathian Fa mal chu misual ka tan alo thih?
Zingni chhuak engmawi leh boruak thianghlim min pek zozai avanga kuna chibai buk reng tur kan nih piahlamah Ama Fapa meuh ui hauh lova thihna kutvawt tuar tura chhantu neilova a tualthih dan hi thumak tak a va ni em!

Lunghriam hnam hunlai atangin mihringte hian thir (metal)-a siam hmanrua hmanna chang kanlo hria a, kan nundan pawhin hma a sawn chak hle mai. Tunhmaa kan chhehvela thil awm mai mai thin te chu awmze nei zawkin an awm a ni tih kan lo hre mek zel bawk a. Thil reng reng hi amah maia awm lovin siamtu emaw awmtirtu emaw an awm ngei niin mi tamtakin an ring a, chik tak leh dilchhut takin chung thilte chu an chhui a, an hriatthiamloh leh an hriat loh te hriatbelh an tum a. Chu chuan zawhna tamtak a rawn hring chhuak a ni. Hriatthiam ngailoh leh a ngaihna an hriatloh zawhna an han zawh changa dik taka chhangtu te chu ‘mifing’ tiin mi ngaihsan an hlawh a. Khua leh tuiah pawh dinhmun tha changin khawtlang mimir zahkai anlo ni thin.

Lui leh tuifinriata inkal pawh nan hmasang atangin Lawngleng an lo siam chhuak a. Tangkai taka hman mai anla duhtawk lo cheu! Zawhna lo awm ta chu engvanga lawngleng hi tuia lang thei nge a ni tih hi? He zawhna khirhkhan tak mai hi Archimedes-a chuan Archimedes principle buoyancy hmangin zawhna te alo chhang tawh a. Hriatna alo pung a, theihna a lo sang zel bawk. Engatinge van lamah thil kan vawr a leilamah kher alo tlak thlak, phei zawngte emaw a nihloh leh van lamah awm reng mai awm. Mahse Isaac Newton-a chuan law of universal gravitation hmangin he zawhna hi alo chhang tawh bawk a ni.

Thiamna alo san zel avangin mihringte hian hriatloh neih kan duh lova, chhan theihloh zawhna a awm tur a nilo tiin sum leh pai leh tha tamtak sengin chung thuruk inthup te zawngin kan hmanhlel a ni. Khawvel pawh a zau sawt e! Kan Lal Isua hunlaia khawvel chu Rom empire leh a chhehvel chauh a ni a. Tlawhpawhloh ram te daidar turin Christopher Columbus-a te, Vasco da Gama te an hmanhlel a khawvel pawh a zau sawt e. Vansang lamah lah thla leh arsi te chu kan inpui a lo ni ta. Thlaa lawn te kan intihhmuh a, van thengrenga zin te chu infiamna hautak takah alo chang ta bawk a. Hmuhhmaih a awmloh nan leh chhantheihloh zawhna awmlo turin kan khawlthaber leh operator thaber kan hmang a. Second reilo te thil lo lang zawk pawh lo hrechiang a lo hrilhfiah nghal zung zung thei turin kan hmanhlel a ni.

Thiamna in tawp chin a neih miau loh a vangin mi thenkhatin kan hna zawng zawng chanve min thawhsak theitu an tih mai ‘computer’ te pawhin kan inchhung lum a rawn rap ve a. Google hmangin kan hriatloh kan hria a, FB in kan hmuhloh min hmuhtir bawk. Khawvelah hian chhantheihloh zawhna zawhtur a awm tawhlo a ni ber mai.
Enga tinge ? Eng vanginnge ? Eng aiah maw ? Khawvel leh a chhunga thil awm zawng zawng siamtu in hreawmna sawi hleih theihloh tuar tura Ama Fapa A rawn tirh mai le ? Khawvel finna hian chhang thei dawn ni ila kum sanghnih a chuang tawh, chhang thei sela chu kan khawvel mifing te pawhin an chhang tawh tur a ni. Mahse he thuruk hi khawvel finna atanga chhan chi a ni lo.

Nie, Amah anga A siam, a duat, chanvo tha engkim a pek, mahse A thuawih leh silote tan heti em em a A thilphalna hi mihring tawnga sawifiah mai theih a nilo reng a ni. Lehkhabua ziak zawhsen a nilova, mihring dam chhung kum 100 chhung hian sawi zawh hman pawh a ni love.

Rev Liangkhaia chuan hei hi a hrechiang a ‘thumak ka sawinin theihloh chu Kalvari chanchin a ni’ a ti tawp mai. Ka LALPA sualna neilo misualte zinga an khaikan ve mai nachhan hi thumak tak chu a ni. He ‘thumak’ hi ‘PATHIAN HMANGAIHNA’ a ni a, chu chu Amah ringtute apiangin an hrethiam a, he zawhna hi an ‘nunin’ an chhanglet thin a ni.

6 comments:

  1. I post tha, ka ti takzet e.

    Ni e, Pathian hmangaihna hi a thuk a ni, " Mihring mihrinna hian a ngaihtuah chhuak zo lo a che, ka chhandamtu i thuruk hi".

    Kan nun inthen vel karah hian hmangaihnaa min chelh rengtu kan Pathian hi nei lo ila, khawvel hi tahna ram a ni ang.

    ReplyDelete
  2. Khawvelah hian zawhna tam tak a lo chhuak thin a, a tam zawk chu chhanin a awm tawh a, tam tak chhan mek a ni a, chhan loh loh te pawh chhana an awm theih nan zirbing mek a ni bawk. Pathian nihna dik tak leh a hmangaihna erawh hi chu mihring tawngin a hrtilh fiah phak zo lova, engtik khawtik ah mah hriat vek sen a ni dawn chuang lo. A thilsiam ringawt pawh hi kan la zir zo thei lo chu a ni si a le.

    Pathian hmangaihna hi mihringte inkara hmangaihna nen chuan tehkhin rual a ni si lova, chuvang chuan tunge sawi fiah thei ang a, tunge hrilhfiah zo awm ang le? Pathian hian lei vaivuta a siam mai mai hi, engah nge a Fapa thisen hmanga a rawn tlan duh a, engah nge a Fapa tuar chu a phal theih le? Duh se chuan mihring aia tha tha a siam teuh thei tho awm si a. Pathian hmangaihna hi a thukin a lo va sang tak em.

    ReplyDelete
  3. @Rpa & caribou - Inti lawmawm hle mai. Tun tum Good Friday chu article pakhat tal ziah ka duhlaiin ka rilruah thu a awmlo lutuk a, mahse Pathianin a hun takah he article hi min pe a, nimin khan ka ziak zo ta hram a ni.

    ReplyDelete
  4. A va tha dep2 ve le aw.... very good post.

    ReplyDelete
  5. A tha hle mai a. I blog hrim hrim hi a thuken a tha e, ka lo leng fo thin ang.

    ReplyDelete
  6. @Ralte-I ti lawmawm e.
    @Krista- Lo leng fo rawh, engtiklai pawhin welcome i ni e.

    ReplyDelete